Màng trao đổi oxy ngoài cơ thể (ECMO) trong nhi khoa
Màng trao đổi oxy ngoài cơ thể (ECMO – Extra Corporeal Membrane Oxygenation) hay còn gọi là ECLS (Extra Corporeal Life Support) là kỹ thuật phát triển từ hệ thống hỗ trợ tuần hoàn ngoài cơ thể (Cardiopulmonary bypass) trong phẫu thuật tim mở. ECMO áp dụng hỗ trợ thời gian kéo dài với nhiều bệnh khác nhaucó suy hô hấp và/hoặc suy tuần hoàn nặng, không chỉ cho phẫu thuật tim mà cả các bệnh khác có khả năng hồi phục như sốc, ARDS, chấn thương, sau ghép tim, ghép phổi…Năm 1971, ca ECMO đầu tiên được tiến hành hỗ trợ bệnh nhân 24 tuổi bị ARDS sau chấn thương, sau 75 giờ hỗ trợ, bệnh được cứu sống [1].Năm 1972, bác sỹ ngoại khoa Robert H. Barlett, người Mỹ sử dụng ECMO hỗ trợ 36 giờ cho bệnh nhân sau thủ thuật Mustard điều trị bệnh chuyển gốc động mạch ở trẻ 2 tuổi [2]. Năm 1975, ca ECMO đầu tiên hỗ trợ cho bệnh nhân sơ sinh bị suy hô hấp do hội chứng hít phân su [3]. Đến năm 1982, Barlett và cộng sự tại Đại học Michigan báo cáo nghiên cứu với 45 bệnh nhân sơ sinh bị suy hô hấp được hỗ trợ ECMO và tỷ lệ sống là 65% [4]. Năm 1985, Barlett và cộng sự côngbố nghiên cứu tiến cứu ngẫu nhiên so sánh kết quả điều trị bệnh nhân sơ sinh bị suy hô hấp bằng hỗ trợ ECMO và thở máy thông thường, kết quả tỷ lệ sống do ECMO cao hơn [5]. Sau đó tác giả O’Rourke và cộng sự tiến hành nghiên cứu tương tự trên bệnh nhân sơ sinh bị tăng áp phổi dai dẳng ở trẻ sơ sinh và tỷ lệ sống ở nhóm ECMO là 90% so với nhóm thở máy là 60% [6]. Năm 2013, Trần Minh Điển và cộng sự thông báo hai trường hợp phù phổi cấp/suy tim cấp sau phẫu thuật và suy hô hấp cấp do viêm phổi nặng được thực hiện ECMO thành công tại Bệnh viện Nhi Trung ương [17].Từ kết quả khả quan trên, ECMO được phát triển rộng và hỗ trợ cho bệnh nhân nhi lớn tuổi hơn bị bệnh suy hô hấp và/hoặc tuần hoàn với những kinh nghiệm được phát triển từ những bệnh nhân sơ sinh.