"Romeo and Juliet" by Peter Tchaikovsky. The 400th anniversary of William Shakespeare's death

With the biography of P. Tchaikovsky in the background, the author describes the circumstances of the creation of the overture Romeo and Juliet. Then he briefly analyses the composition itself and describes its character.

Polscy weterani Rewolucji węgierskiej (1848-1849) Dowódcami Powstania Styczniowego (1863-1864)

Weterani Węgierskiej Wiosny Ludów (1848-1849) dowodzili kilkunastoma oddziałami zbrojnymi Powstania Styczniowego. Na personalnych przykładach przeanalizowano sztukę wojenną kilku kategorii insurekcyjnych dowódców z tego proweniencyjnego kręgu: a) wyróżniających się udanymi kampaniami; b) na dobrym poziomie, lecz znanych z jednego samodzielnego starcia; c) stopniowo nabywających doświadczenia; d) tych, którym okoliczności uniemożliwiły zademonstrowanie pełni umiejętności; e) budzących wielkie oczekiwania i okazujących się wielkim rozczarowaniem.

Średniowieczna architektura kościoła parafialnego w Głubczycach od II połowy XIII do początków XVI wieku

W artykule przedstawiono wyniki badań kościoła parafialnego p.w Narodzenia NMP w Głubczycach. We wstępie przedstawiono analizę źródeł pisanych i ikonograficznych oraz omówiono aktualną literaturę. Na podstawie badań architektonicznych i analizy porównawczej uznano, że pierwszy kościół został prawdopodobnie zbudowany w trzeciej ćwierci XIII wieku i złożony był z prostokątnego dwuprzęsłowego prezbiterium, zakrystii i trójnawowego korpusu bazylikowego z niedokończonym masywem wieżowym. Patronat nad świątynią przekazano Zakonowi Rycerskiego Szpitala Św. Jana w Jerozolimie w 1279 roku. Prawdopodobnie w pierwszej połowie XIV wieku powiększono prezbiterium, a korpus przekształcono nadając mu układ halowy z portalami zachodnimi i południowymi. Po opuszczeniu świątyni przez joannitów w 1526 roku w 1579 r. wzniesiono wieżę południową, zwieńczoną renesansowym hełmem.

Ermländische und pomesanische Klöster der Elisabethschwestern bis 1945

Zgromadzenie Sióstr św. Elżbiety powstało w połowie XIX w. na Śląsku. Od II połowy XIX w. utworzono wiele placówek elżbietańskich również na terenie ówczesnych Prus Wschodnich i Zachodnich, w tym na terenie historycznej Warmii i Pomezanii. Siostry zakonne trudniły się głównie ambulatoryjną opieką nad chorymi, ale podejmowały też działalnośc charytatywną, opiekuńczą, edukacyjną i wychowawczą. Ich praca szczególnie na placówkach wiejskich wspierała a niejednokrotnie zastępowała ówczesne państwowe szpitalnictwo. Większość pomezańskich i warmińskich klasztorów sióstr św. Elżbiety po zakończeniu II wojny światowej przestało istnieć.

Cele kształcenia w poznańskich szkołach średnich okresu staropolskiego do 1773 r.

Poznań przed 1773 r. posiadał dwie szkoły średnie – Akademię Lubrańskiego oraz kolegium jezuickie. Obie prestiżowe i sławne w ówczesnej Rzeczypospolitej. Czy istniały jakieś elementy ich programu wychowania, które w znaczącym stopniu je różnicowały? Artykuł próbuje udzielić odpowiedzi na to pytanie poprzez analizę celów wychowawczych realizowanych w obu placówkach w omawianym czasie na podstawie tekstów o charakterze normatywnym, zeszytów uczniowskich, skryptów wykładów, publikacji twórczości uczniowskiej, programów teatralnych. Zwłaszcza ta druga kategoria źródeł jest ważna, gdyż pokazuje w sposób pewny, czego faktycznie uczono w tych szkołach, na jakie wartości zwracano szczególną uwagę.

Prymas Stefan Wyszyński w okresie przełomu 1956-1957

Wydarzenia, jakie miały miejsce w Polsce w październiku 1956 r., przyniosły szereg istotnych zmian w systemie politycznym PRL. Kardynał Wyszyński w ich wyniku powrócił do sprawowania swoich funkcji kościelnych. Stało się to na warunkach prymasa, który wymusił na władzach spełnienie swoich postulatów. W czasie kolejnych miesięcy przełomu politycznego 1956-1957 kard. Wyszyński wykazał się wielkim zmysłem analizy rzeczywistości społecznej oraz wyczuciem realiów, w jakich przyszło mu działać. Uporządkował sytuację wewnętrzną Kościoła i zapewnił mu możliwość autonomicznego działania, nakreślił priorytety na kolejne lata oraz nie dał się nabrać na fałszywe deklaracje władz.

Cystersi na zachodnich krańcach archidiecezji poznańskiej w 1829 r. Zagadnienia wybrane

Artykuł przedstawia krótkie biografie cystersów, którzy kanonicznie należeli do opactw w Bledziewie, Obrze, Paradyżu i Przemęcie, a na początku XIX wieku pracowali jako proboszczowie w parafiach położonych w zachodniej części archidiecezji poznańskiej. W ankiecie przesłanej w 1828 r. do konsystorza archidiecezjalnego przedstawili przebieg swojego życia i kapłaństwa oraz wskazali stopień znajomości języka polskiego i niemieckiego. Znajomość obu tych języków była powszechna wśród cystersów, niezależnie od tego, który język uważali za ojczysty.

Geneza i początki kultu Afrodyty

Afrodyta, grecka bogini miłości i piękna, już wg. autorów starożytnych wywodzić się miała z Cypru, gdzie znajdowała się jej najstarsza znana świątynia w Palaepaphos. Domniemany proces przekształcenia lokalnego bóstwa cypryjskiego w helleńską Afrodytę jest jednak trudny do prześledzenia. Nie podważając jej cypryjskich korzeni, niniejszy artykuł koncentruje się na kwestii genezy jej obecności w greckim panteonie bóstw, dowodząc, iż Afrodyta była od początku bóstwem sensu stricto greckim (greko-cypryjskim), a nie lewantyńskim, którego kult jedynie wtórnie uległ wpływom kultu Astarte, nim ostatecznie bogini ta stała się częścią panteonu bóstw czczonych przez Greków.