IN SEARCH OF LITERARY SOURCES OF DIALOGUE «DE CONSOLATIONE PHILOSOPHIAE» BY SEVERIN BOETHIUS

The paper examines the literature basic of Severin Boethius work «The Consolation of Philosophy». The author starts with the historical context of the appearance of the text and then goes to consider its variety of literary genres and forms. Main of them are satura Menippea, consolation, protreptic, soliloquy and dialogue. Textual and conceptual analyses have relieved the connection between Boethius’s «The Consolation» and the works of other famous authors of Antiquity among them there are Plato, Aristotle, Seneca, Cicero, and St. Augustine. As a connoisseur of Antiquity, Boethius uses literature to explain his philosophical ideas. In addition, the author of the article suggests an analytical review of the image of the Lade Philosophy in «Consolation». The genealogy of this literary character refers to the Greek mythology, Plato’s «Symposium» and «Crito» dialogues, Martianus Capella’s work «On the Marriage of Philology and Mercury» and Augustine’s the literary image of St. Monika. The article reconstructs an epistemological methodology of Boethius’s Neoplatonic dialogue that consists of five stages and describes a therapeutic role of philosophy in the traditions of Plato and Stoics. The essence of this role is a mind therapy. Philosophy teaches us to see the world as a whole, to describe it in clear notions and judgments. According to the text of «Consolation», Boethius takes us to make an intellectual Neoplatonic climbing from practical (ethic) to theoretical (metaphysic) philosophy – from vita activa to vita speculativa. The main aim or the top of this Neoplatonic meditation is a contemplative life or reminding own Ego. The great ideas of this work have the significant influence on Medieval and Renaissance philosophy and literature.

Machiavelli e la lezione di Lucrezio

Machiavelli’s knowledge of Lucretius’ text had been proven thanks to a very relevant discovery by Sergio Bertelli, who in 1961 published an article in which he recognized Machiavelli’s handwriting in the Vatican codex Rossianus 884. This paper analyses the possible repercussions of De rerum natura with respect to the political potential that Lucretius’ thought could had transmitted to Machiavelli, in view of his return to the vita activa. In particular, the notes posted by Machiavelli in the marginalia of the Lucretius’ text he transcribed, prove his reflection on the “clinamen theory”. In the various profiles of the world generated by the vital trigger that the clinamen causes, lies a possibility for us of having a libera mens: the possibility of intercepting and correcting, by our own virtue, the twists and turns of Fate, opposes the individual liberty to the whims of Fortuna, but also to the idea of an ineffable Divine Providence with its mysterious and intractable designs.

Vita activa y lex naturae en Cromacio de Aquilea: el caso del Sermo III

Los Sermones de Cromacio de Aquilea nos ofrecen evidencia directa de su experiencia episcopal y literaria, que se divide entre la exégesis más destacada y el objetivo pastoral. La simplicidad estructural y lingüística, y la referencia a algunos autores contemporáneos, características de la tercera de estas composiciones homiléticas, nos ofrecen la oportunidad para analizar los propósitos más íntimos y prácticos de este texto. De hecho, la estrecha relación con su audiencia y el intento de guiarla por el justo camino cristiano son los evidentes protagonistas en todo el discurrir del sermón. Sin embargo, al mismo tiempo se observa también la exégesis escritural de Cromacio y su profundización doctrinal: el Obispo trata de ofrecer un pequeño pero útil bagaje para el camino de quien lo escucha, en una poderosa valorización de la acción humana. La vita activa que se suma a la lex naturae inherente al alma humana constituye, de hecho, el tema más evidente de la homilía íntegra, que expone el de Aquilea sobre todo con el objetivo de fortalecer la unidad y la identidad de quienes escuchan cuando enfrentan presiones externas. La referencia escritural es fuerte y está presente en todo el sermón: el pasaje, seguramente leído justo antes de la exposición, se expone casi en su totalidad a los fieles, para fijarlo mejor en la memoria de aquellos que asisten a la lectura.

Pochwała samouctwa w kontekście rozważań nad osobnością i samotnością – na tle koncepcji samokształceniowej władysława m. Kozłowskiego

Autorka rozważa dzisiejszy sens i znaczenie samouctwa w powiązaniu z osobnością i samotnością – na tle jednej z historycznych koncepcji samokształceniowych w Polsce. Osobność jako sposób istnienia człowieka, istoty myślącej, jest filozoficznym punktem wyjścia dla analizy. Zakłada się, że edukacja ma do spełnienia ważną rolę w uczeniu myślenia, które jednak wymaga bycia osobno, ze sobą samym (u siebie). W związku z czym autorka proponuje przywołać jedną z koncepcji samouctwa, rozwijaną w czasach zaborów i w okresie międzywojnia w Polsce, jako przykład doświadczania siebie i uczenia się (szkoły) myślenia w samotności, nie poza edukacją ale w jej ramach. Analiza i interpretacja hermeneutyczna zagadnienia pozwala wykazać aktualność samouctwa jako potrzebnego humanizującego dopełnienia współczesnej szkoły w Polsce, balansującej między skrajnościami encyklopedyzmu i instrumentalizmu. A tym samym pozwala zebrać wiązkę argumentów na rzecz wykształcenia niesprowadzalnego do uzawodowienia a sprzyjającego kondycji ludzkiej jako vita activa.

Planning for Vita Activa—Labor, Work, and Action in a Communal Urban Gardening Project in Vienna

Today, communal urban gardening (CUG) is a widespread phenomenon in European cities. Gardening has many positive qualities, ranging from growing healthy food to meaningful everyday life activities and political action. However, its integration into existing urban planning processes remains a challenge. Planning has a great influence on the qualities that can actually be realized by the gardeners. In order to develop a more appropriate planning process for CUG, a deeper understanding of the different activities that people engage in when they are gardening in an urban environment under given conditions is needed. In this paper, a garden project from Vienna is discussed against the background of Arendt’s theory of political action to advance the theoretical debates on the planning of CUGs. The case study shows that the three central spaces of a vita activa can emerge in one place if the appropriate framework conditions are provided through planning: containment, sovereign rights of use, egalitarian participation, plurality, and spatial organization towards the three activities of a vita activa: labor, work, and action.

La oikonización de la ciudadanía urbana

El trabajo aborda antropológicamente la ciudadanía urbana combinando la explicación histórico-estructural de la constitución urbana del oikos y de la polis, junto a una comprensión asentada en la experiencia vivida por actores al realizar sus mandados como tareas de aprovisionamiento. El objetivo de la investigación consiste en describir la circulación de amas de casa por espacialidades cotidianas en sus prácticas de abastecimiento. La observación etnográfica de las prácticas y representaciones de las mujeres de una urbanización de perfil minero-industrial señala dos momentos significativos al hacer mandados, el salir a la calle y el volver a encerrarse, remitiendo a la vita activa arendtiana. Estos movimientos por el espacio urbano son analizados como una dinámica sociocultural que llamo oikonización.

Hannah Arendt y Little Rock: un examen crítico a sus reflexiones sobre el racismo

El presente trabajo inquiere acerca de un conocido artículo de Hannah Arendt, titulado Reflections on Little Rock, publicado en la revista Dissent en 1959. Su importancia radica en que representa el parecer de la autora acerca de los sucesos acontecidos en Little Rock, Estados Unidos, como consecuencia de la problemática racial. El propósito de este trabajo será, por tanto, examinar críticamente el análisis efectuado por la autora, cristalizado en el ya mencionado artículo. En miras a tal cometido, se realizará primeramente una aproximación general al trasfondo político y jurídico que impulsa su obra. A continuación, realizaremos un esquemático resumen de los pilares argumentativos que sustentan la tesis central del artículo. Finalmente, a partir de la distinción entre vita activa y vita contemplativa, plantearemos dos observaciones críticas a sus reflexiones: la primera, referente a la distinción entre los espacios público y social y, luego, al juicio efectuado por Arendt.

A Turn to Liturgy in Contemporary Political Theology

Contemporary development of Christian political theology has been marked, among others, by a turn to liturgy. At first glance, such a turn might be easily associated with the sound principle of the inextricable connection between vita activa and vita contemplativa. The turn to liturgy, therefore, aims to affirm that mystics (the life of prayer) and politics (social engagement) should go hand in hand. However, does this classical idea stand as the sole reason for the turn to liturgy in the contemporary discussion in political theology? In this article, the author argues that while this classical argument still provides part of the answer to that question, the turn to liturgy in contemporary political theology to a considerable extent deals with the question of self-definition of the Church in exercising its political engagement. The turn to liturgy insists that the Church is inherently political, and thus its political significance is not defined by its relationship with the politics of the state alone. On the contrary, the political nature of the Church and its political role wells up from its identity as the sign and instrument of the Kingdom of God. As such, in its political engagement, the Church ought not to be considered merely as a social or voluntary organization.

La revolución educativa y el humanismo italiano: de ingenuis moribus et liberalibus adolescentiae studiis de Pier Paolo Vergerio

A principios del siglo xv comenzaron a ser publicados en Italia los primeros tratados pedagógicos dirigidos a la elaboración de las líneas educativas básicas para la generación más joven. La calidad y cantidad de esos tratados se debe al cambio global producido al final de la Edad Media en la sociedad italiana: ya no se parece a la otra vida, sino a la vita activa y concreta de las ciudades, gobernadas por élites y por la clase media mercantil. Este cambio de perspectiva requiere que los que gobiernan sean educados y entrenados de acuerdo a los valores morales expresados en las obras de los clásicos griegos y latinos. El primer tratado educativo es De ingenuis moribus et liberalibus adolescentiae studiis, escrito por Pier Paolo Vergerius, un distinguido humanista italiano que vivió entre 1370 y 1444. El trabajo pone de relieve el papel tanto de la familia como del tutor para formar el carácter de los adolescentes y, al mismo tiempo, dibuja un currículum educativo moderno y eficaz que será retomado por todos los humanistas de la época siguiente, convirtiéndose en un modelo a imitar y seguir.

Ponowoczesny romantyzm jako nurt ideowy określający horyzonty współczesnego człowieczeństwa

CEL NAUKOWY: Celem analizy jest konceptualne zarysowanie modelów człowieczeństwa przy­szłości. W zamierzeniach artykułu mieści się również przedstawienie refleksji nad kondycją współ­czesnego człowieka w kulturowym kontekście ponowoczesności. Kontekst ten dla celów niniejszej pracy zostanie określony mianem ponowoczesnego romantyzmu. NARZĘDZIA I METODY BADAWCZE: Przedmiotem diagnozy jest model człowieczeństwa ufor­mowany na podstawie „aksjologicznych antynomii współczesności”. Pozwalają one kulturę po­nowoczesności zestawić ze wzorcami typowymi dla XIX-wiecznego romantyzmu. W rezultacie człowieczeństwo da się opisać poprzez wewnętrzne napięcia, które wyznaczają terminy: tymcza­sowość – nieśmiertelność, samorealizacja – poświęcenie; konsumpcja – praca; vita activa – vita contemplativa. Praca ma charakter socjologicznej analizy teoretycznej. Jej celom służy metodologia „postmodernistycznej nauki”. Przez to też narzędziem diagnozy stanie się metafora oraz kategoria archetypu, pozwalająca ostatecznie dookreślać horyzonty człowieczeństwa. PROCES WYWODU: Wywód składa się z trzech części. W pierwszej z nich wprowadzona zostaje metafora labiryntu – podstawowe narzędzie poznania i diagnostyki. Pozwoli ona wyeksponować podstawę napięcia w konstrukcji człowieka i odnaleźć wiodącą narrację kształtującą współczesne człowieczeństwo. Jest nią ponowoczesny romantyzm. Identyfikacja odmian i cech narracji ponowo­czesnego romantyzmu to drugi etap pracy. Legitymizuje on zastosowanie w kolejnej już – trzeciej części – kategorii archetypu. Pojęcie to umożliwi wskazanie ukrytych w narracji ponowoczesnego romantyzmu wzorów człowieczeństwa. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Podstawowym wynikiem analizy są modele ponowoczesne­go człowieczeństwa zapisane w archetypach Prometeusza, Orfeusza, Ikara i Narcyza. Ich szcze­gółowa diagnostyka pozwala wskazać podstawowe nurty formacyjne człowieczeństwa, takie jak: transhumnaizm, indywidualizm i imaginaryzm. Jednocześnie umożliwia identyfikację ograniczeń każdego modelu i wskazanie związanych z nimi zagrożeń. WNIOSKI, INNWACJE, REKOMENDACJE: Ostateczne wnioski i rekomendacje wiążą się z ana­lizą ponowoczesnego romantyzmu. Nurt ten daje się opisać w dwóch formach: ideacyjnej i zwul­garyzowanej – przepracowanej przez kulturę popularną. Pierwsza z wymienionych określa szansę formującego się na jej podstawie modelu, a druga eksponuje zagrożenia.