The struggle of Fortinbras and Horatio in Romania: removal and re-collection of the communist past in Romanian museumsOver twenty years after the dismantling of communist regimes began in Central and Eastern Europe, the governments and people in these former Soviet bloc countries are faced with varying and often opposing ways to approach and present the communist past. Focusing on post-1989 museums in Romania, especially the Sighet Museum in Sighetul Marmaţiei and the Romanian Peasant Museum in Bucharest, the article will examine three themes that appear in museum exhibitions of Romanian communist history: the marginalization of the communist past, the victimization of a nation, and the need by curators to “rescue memory.” these approaches to the communist past leave a great deal out. Limited and biased portraits hinder a healthy coming to terms with the past initially intended by these institutions in Romania and similar institutions across Central and Eastern Europe. However, some attempts have been made to bring in more voices and face the past on its own terms apart from the political motivation or desires for retribution, which often motivate the current interpretation of the past. Walka Fortynbrasa z Horacym w Rumunii: likwidacja i ponowne przypomnienie komunistycznej przeszłości w rumuńskich muzeachPo ponad 20 latach od chwili, gdy zaczęły się rozpadać komunistyczne reżimy w Europie Środkowo-Wschodniej, rządy i społeczeństwa byłych krajów bloku sowieckiego doświadczają odmiennych, często przeciwstawnych podejść do komunistycznej przeszłości i sposobów jej przedstawiania. Skupiając swą uwagę na muzeach w Rumunii po roku 1989, zwłaszcza Miejscu Pamięci Ofiar Komunizmu i Ruchu Oporu w Sighetu Marmaţiei (Syhot Marmaroski) oraz Muzeum Chłopstwa Rumuńskiego w Bukareszcie, autorka niniejszego artykułu analizuje trzy zagadnienia, które przewijają się w muzealnych ekspozycjach poświęconych dziejom Rumunii w czasach komunistycznych; są to: marginalizacja komunistycznej przeszłości, wiktymizacja narodu i potrzeba „ocalenia pamięci” przez kustoszy. Powyższe podejścia do komunistycznej przeszłości ignorują wiele kwestii. Niepełny i tendencyjny obraz opóźnia zatem dojście do ładu z przeszłością na zdroworozsądkowych zasadach, co w myśl początkowych założeń miało w Rumunii nastąpić dzięki muzeom, jak też dzięki podobnym placówkom w całej Europie Środkowo-Wschodniej. Jednakże podejmowane są wciąż nowe próby, aby dopuścić do głosu więcej różnych opinii i stawić czoło przeszłości niezależnie od motywacji politycznych bądź dążenia do zemsty, które często stoją za bieżącymi interpretacjami przeszłości.
1989 as a Lens for the Communist Past and Post-communist Future